Caz müziğindeki gerçeğin en uzun ifadelerinden biri olan, bestelerinde ve çalmasında tonlarca yaratıcılık taşıyan bu sene aramızdan ayrılan (Mart 2, 2023) Amerika’lı saksafon sanatçısı, besteci Wayne Shorter’ı bugün doğum gününde (Ağustos 25, 2023) köşe yazımızla ve müzikleriyle anıyoruz.
Shorter, müziğe henüz 16 yaşındayken Newark Sanat Lisesi’nde klarnet çalarak başladı, ancak 1952’de New York Üniversitesi’ne girmeden önce saksafona geçti. 1956’da mezun olduktan sonra iki yıllığına ABD Ordusu’na askere alınana kadar kısa bir süre besteci John Eaton’la çalıştı. Art Blakey’nin hard-bop Jazz Messengers’ıyla (1959-63) ilk büyük birlikteliğinden önce Horace Silver beşlisinde (1956) ve Maynard Ferguson büyük grubunda (1958) kısa süreler geçirdi.
(Baterist Art Blakey (ortada) liderliğindeki grup, aralarında saksofonist Wayne Shorter ve trompetçi Lee Morgan’ın da bulunduğu 150’den fazla mezun üyeyi yetiştirdi.)
1960’ların başındaki çalışmalarındaki yeni armoni ve melodi düzenlemeleri, caz modernizminin son on yıllarında bir dönüm noktası oluşturdu. Eylül 1964’te Miles Davis’in modal caz beşlisine tenor saksafoncu olarak katıldı ve Davis’in ilk fusion müziği deneyleri sırasında onunla birlikte kaldı ve 1970’te soprano saksofoncu olarak ayrıldı.
(Amerikalı caz trompetçisi, grup lideri ve besteci Miles Davis ile Amerikalı saksafoncu ve besteci Wayne Shorter, 29 Ekim 1967’de Londra, İngiltere’deki Hammersmith Odeon’da birlikte sahne alıyor.)
1970 yılına kadar Davis’te kaldı ve grubun en üretken bestecilerinden biriydi; “E.S.P.”, “Pinocchio”, “Nefertiti”, “Sanctuary”, “Footprints”, “Fall” ve “Prince of Darkness” gibi şarkılara katkıda bulundu. Shorter ayrıca bu dönemde Blue Note Records için üretken bir solo sanatçı oldu ve aralarında Night Dreamer, JuJu, Speak No Evil, The All Seeing Eye ve Adam’s Apple’ın da bulunduğu on bir albüm kaydetti. Özgünlük ve yaratım arayışı onun zihnindeki en önemli konuydu ve 1970’lerdeki bu dönemdeki besteleri onun niyetini gösteriyordu. 1970’ler boyunca ve 80’lerin büyük bölümünde Shorter ve klavyeci Joe Zawinul, alışılmadık ses renklerini keşfeden bir fusion grubu olan Weather Report’u birlikte yönetti. Sık sık tenor saksafona döndü ve daha sonraki yıllarda kendi fusion müzik gruplarını yönetti.
– “Wayne Shorter – The All Seeing Eye (Remastered)”
Shorter, 1992’de Wallace Roney ve V.S.O.P. ile yeniden ortaya çıktı. “A Tribute to Miles” grubunun ritim bölümü. 1995 yılında, şu anda Verve plak şirketinde olan Shorter, High Life adlı solo albümünü çıkardı; ve 1997’de Herbie Hancock’la birlikte 1+1’i yayınladı.
(Herbie Hancock & Wayne Shorter)
İkilinin ikili olarak ilk albümü uzun zamandır bekleniyordu ve gitarist Pat Metheny onların 1996 Thelonious Monk Institute yarışmasında Hollandalı Besteci Michiel Borstlap’ın ikili bestesini seslendirdiklerini duymasaydı ve bu fikri gündeme getirmeseydi hiç gerçekleşmeyecekti. İkilinin benzersiz telepatisinin mümkün olduğu kadar açık bir örneği olan albümde, projeye ilham veren Borstlap bestesi “Memory of Enchantment”ın yanı sıra Shorter’ın, Burmalı demokrasi yanlısı aktivistin adını taşıyan GRAMMY ödüllü “Aung San Suu Kui” parçası da yer alıyor.
– “Herbie Hancock & Wayne Shorter – 1+1 “
2002’de kendi adıyla yeni bir dörtlüyle, (Wayne Shorter Quartet) ardından 2003’te Alegría ve 2005’te Beyond the Sound Barrier’ı yayınladı. Blue Note Records’tan kırk üç yıl aradan sonra ilk kaydı olan Without a Net, 2013 yılının Şubat ayında yayınlandı.
(Wayne Shorter Quartet, Caz dünyasının üç büyük ismiyle çevrili olan Shorter, piyanist Danilo Perez, basçı John Patitucci ve davulda Brian Blade ile bu inanılmaz müzisyenler arasındaki etkileşimin sonik bir fırlatma rampası oluşturmasını bekledi ve ardından havalı, köşeli saksafonuyla müzikal bir hayalet gibi bir araya geldi. sisin içinden yükselen, zengin renkler, ve ani sonlar.)
– “Wayne Shorter Quartet (Live in Bonn) 2014”
Mart 2, 2023’te Los Angeles’ta aramızdan ayrılmış olsa da yalnızca bugün doğum gününde (Ağustos 25,2023) anmak ile değil her zaman eşsiz özgün müzik anlayışını taşıyan ruhunu her daim hissetmeye, anmaya şarkıları ile devam edeceğiz. Dilerseniz siz değerli okuyucularımız tam da doğum gününe özel yayınlanacak Zero Gravity, Caz devi Wayne Shorter’ın hayatına ve müziğine samimi bir portre ve sinematik bir övgü olan, her biri Short’er’in yaşamının ve müziğinin farklı bir dönemini temsil eden üç bölümden oluşan belgeseli izleyerek anabilirsiniz.
– “Wayne Shorter: Zero Gravity – Official Trailer | Prime Video”
En iyi şarkıları ile yazımızı sonlandırıyoruz. Keyifli dinlemeler.
– “The Best of Wayne Shorter – Wayne Shorter Best Songs Ever – Wayne Shorter Greatest Hits Full Album”
