Yaşam - Page 142

Hz. İsa’dan sonra Yahudilikten koparak ilahi oğul İsa Mesih mer­ kezli yeni bir din halini alan Hıristiyanlık, ortaya çıkışından kısa süre sonra, Akdeniz havzasının önemli yerleşim merkezlerinde hızla yayıl­ mış ve Roma…

Grekçe ‘orthos’ ile ‘doxa’ kelimelerinden gelen ve ‘doğru inancı’ ifade eden ortodoks terimi, genel kullanımda bir dinin öğretisine, ilke­ lerine, doktrin ve dogmasına, geleneksel olarak doğru kabul edilen dü­ şüncelerine uygun, düşünce…

Katolik Kilisesinin başı olan Papa İsa Mesih’in evrensel kilise üze­ rinde havari Petrus’a bıraktığı yetkiyi sürdürmektedir. Bu yetkiyle o, İsa’nın diğer havarilerinin kurduğu kiliselerde havarilerin halefi sayılan piskoposlardan daha yetkili ve üstün…

Katolik Kilisesi hiyerarşik bir yapıya sahip bulunmaktadır. Hiye­ rarşinin tepesinde yer alan Roma piskoposu Papa, İsa’nın vekili olan Petrus’un halefi, dolayısıyla İsa’nın yeryüzündeki temsilcisi olarak görü­ lür. Onun bulunduğu Roma Kilisesi diğer…

Roma Kilisesinin, havari Petrus’a dayandırdığı bu üstünlük iddiası, onun savunduğu şekilde olmasa da, Hıristiyanlığın diğer önemli merkez­ leri olan iskenderiye, Antakya ve Kudüs gibi kiliseler tarafından genel ola­ rak kabul görmüştür. Ancak…

“Katolik” ifadesi, ilk defa Antakyalı Aziz Ignatius (Mö 107) tarafın­ dan kullanılmış ve bu ifade, tarihin çeşitli dönemlerinde belli noktaları ön plana çıkarılarak değişik anlamlar ifade etmiştir. Tarihi süreç içerisin­ de yapılan…

Doğu Ortodoks, Roma Katolik ve Anglikan Kiliseleri litürjik festi­ vallerle eş zamanlı olarak 1sa’nın annesi Meryem, Meryem’in kocası Yu­ suf, büyük melekler ve havariler anısına kutlanan aziz yortularını da kutlamaktadır. Bunlara ilaveten…

Roma Katoliklerince ölümü kaçınılmaz olan hastalara uygulanmak­ tadır. Doğu Ortodokslarınca ise hastayı rahatlatmak ve iyileştirmek için gerekli olduğu her durumda uygulanmaktadır. Bu sakramentin uygulanması esnasında toplu veya özel ayinlerle dualar eşliğinde hastaya…

İsa’nın çarmıha gerilmeden önce havarileriyle yediği son akşam yemeği anısına icra edilen bu sakrament, yukarıda da ifade edildiği gibi tüm Katolik, Ortodoks ve Protestan Hıristiyanlarca düzenli olarak pazar günleri yapılmaktadır. ‘Kutsal Komünyon’,…

Vaftizle Hıristiyan olan kişilere Kutsal Ruhun inayetinin verilmesi sakramentidir. Doğu Ortodoks Kiliseleri bu sakramenti, bebeklerin vaftizinden hemen sonra uygularken, Roma Katolikleri çocukların yedi-on dört yaşları arasında uygulamaktadır. Bu sakramentin alınması esnasın­ da…

Suya dalma veya vücudun belirli kısımlarını yıkamak suretiyle ya­ pılan vaftiz sakramenti, Hıristiyan imanını kabulün ilk aşaması olarak ka­ bul edilmektedir/benimsenmektedir. Bazı Protestan gruplar adayın er­ genlik çağına geldikten sonra vaftiz edilmesini…

Hıristiyanlar ‘sakrament’ adı altında bir dizi dinsel eylemle kendi kendilerini ifade etmeye çalışırlar. İnancın göstergesi olan bu sakra­ mentler, kendileri vasıtasıyla ilahl rahmet ve lütfun arandığı ve bahşedil­ diği düzenli olarak yapılan…

Hıristiyan inancına göre insanlığın babası olan Adem, Tanrı ile yaptığı ahdi bozmuş ve itaatsizliğiyle Tanrı ile insanlığın arasını açmış, diğer bir deyimle insanlığı Tanrı’ya yabancılaştırmıştır. İsa ise kanıyla A­ dem’in Tanrı’ya itaatsizliğinin…

Bu doktrin Tanrı’nın İsa Mesih’te bedenleşerek yeryüzünde be­ şer hayatı yaşamasını ifade etmektedir. Hıristiyanlara göre İsa, sadece bir peygamber veya öğretmen değil aynı zamanda hem hakiki olarak beşer hem de aynı zamanda…

Hıristiyanlar, Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adı altında “üç kişilikte tek bir Tanrı”nın varlığını tasdik ederler. Hıristiyan inancına göre Baba, kainatı yaratmıştır; Tanrı’nın inkarnasyonu olan Oğul, günahın gücün­ den/esaretinden insanlığı kurtarmak üzere…

Bilindiği üzere kredolar ya da inanç bildirgeleri kişisel iman ikrarı tarzında düzenlenmiş resmi inanç doktrinlerinin özetidir. Hıristiyanlık tarihine baktığımızda bir dizi kredonun varlığını görürüz. Ancak bunlar­ dan iki tanesi -Havariler ve İznik-Kadıköy…

Hıristiyanlığın Roma imparatorluğunun resmi dini olmasından önce başlayan iç çekişmeler, doktrinel kavgalar ve belli başlı merkezler arasındaki güç mücadeleleri, 313 Milan fermanından sonra doruk nok­ tasına ulaşmıştır. Öyle ki yaşanan bu iç…

Günümüz Hıristiyanlığı kurumsallaşma sürecinde Yahudi, Yunan, Roma ve diğer dinsel düşünce dünyalarından büyük oranda etkilenmiş­ tir. Örneğin şu üç temel geleneksel Yahudi dünya görüşü şekil değiştire­ rek Hıristiyanlığa taşınmıştır: 1) Yahudilikte Tanrı…

Hıristiyanlığın ilk önemli teoloğu ve şekillendiricisi olan Pavlus, yaklaşık olarak MS 10 yıllarında günümüz Türkiye sınırları içinde yer alan Tarsus’ta doğan ve aslen Yahudi olan bir Roma vatandaşıdır. Pavlus kendisini, “doğumunun sekizinci…

Eldeki mevcut kaynakların bize sunduğu bilgiler ışığı altında Hz. İsa’nın tarihsel yaşamını tam olarak ortaya koymak mümkün değildir. Ancak Hıristiyan kutsal kitabı olarak kabul edilen Yeni Ahit’in Hz. İsa hakkında sunduğu bilgileri…

MS 90-110 yılları arasında derlendiği düşünülen Yuhanna İncili, ri­ vayet İncillerinin sonuncusu olarak bilinmektedir. Genel kanaate göre Yuhanna, İncilini meydana getirirken kendinden önceki hiçbir yazıyı doğrudan kaynak olarak kullanmamıştır. Aksine o kendi…

Matta ve Luka İncilleri, kaynak olarak kullandıkları Markus’tan on veya on beş sene sonra derlenmiştir. Hangisinin daha önce derlendiği net olarak bilinmediğinden onları aynı başlık altında vermeyi daha uy­ gun gördük. Hem…

Markus İncili ilk rivayet İncili olarak kabul edilmektedir. Bu İncil temelde iki ana kısımdan oluşmaktadır: 1) İsa’nın anlattığı anekdotlar ve sarf ettiği sözler (öğretisi), 2) İsa’nın tutuklanması, yargılanması ve idam edilmesi (çarmıha…

Hıristiyanlıkta kutsal kitap ‘Bible’ (Kitab-ı Mukaddes) diye adlan­ dırmaktadır. O, Eski Ahit adı altında Yahudilerin kutsal yazıları ve Yeni Ahit adı altında Hıristiyan yazıları olmak üzere iki temel bölümden oluş­ maktadır. Hıristiyan…

MS 1 . yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun gölgesinde ortaya çıkan Hıristiyanlık günümüzde iki milyarı aşkın bağlısıyla dünyanın en yaygın dinsel geleneği konumundadır. Hıristiyanlığın bünyesinde gelişip ku­ rumsallaştığı Roma İmparatorluğu dinsel açıdan çoğulcu bir…

Hz. Muhammed döneminde temelleri atılan eğitim-öğretim, yö­ netim, sosyal dayanışma ve benzeri konulardaki kurumsal yapılar İs­ lam’ın yayılmasına paralel olarak tarihsel süreç içerisinde gelişmiş ve eş­ siz bir İslam medeniyeti ortaya çıkmıştır.…

Kur’an, insanlığa, tarihte tamamıyla yeni olan bir öğreti sunduğu iddiasında değildir. Onun sunduğu öğreti, ilk insandan itibaren Allah’ın hakikat ve kurtuluş olarak peygamberler aracılığıyla insanlara sürekli ola­ rak vazetmiş olduğu mesajın yeniden…

İslam çağlar üstü ve evrensel boyutta bir ahlak anlayışına sahiptir. İslam ahlakının en üst düzey örneğini Hz. Muhammed temsil eder. Kur’an-ı Kerim, onun yüksek bir ahlaka sahip olduğunu bildirir (68. Ka­ lem,…

İslam ibadeti genelde kişinin bütün yaşantısını kapsayan bir olgu olarak görür. Bu durumda kişinin yemek yemesi, yolda yürümesi, çalış­ ması ve uyumasından düzenli olarak yaptığı şekilsel ibadetlere kadar her davranışı ibadet olarak…

Kader aslında Allah’ın ilim, kudret ve irade sıfatları çerçevesinde Allah’a iman kapsamında bir konu olmakla birlikte genelde İslam alim­ leri kadere imanı ayrı bir başlık altında iman esasları arasında değerlen­ dirmiştir. Kadere…