Blog - Page 16

Bilimin, astronomi, matematik, fizik, tıp, coğrafya gibi pek çok alanında düşünen, eserler veren, Batı’da Aliboron adıyla bilinen ve ünlü bilim târihçisi George Sarton’a göre dünyanın yetiştirdiği sayılı bilim insanlarından biri olan Bîrûnî,…

Batı’da Alfarabius veya Avennasar adıyla bilinen ve Türkistan’ın Fârâb şehri yakınlarındaki Vesiç’te doğan, büyük Türk filozofu. İsmindeki Tarhan ibâresinin yanı sıra, İbn Hallikân’a göre üzerinden Türk tipi aba ile külahı hiç çıkarmadığı…

İmam Mâtûrîdî, Özbekistan’ın Semerkand şehrinin Mâturîd köyünde dünyaya gelmiş bir müfessir ve fakihtir. Bazı kaynaklarda Arap olduğu söylense de bilhassa Kitâbu’t-Tevhîd adlı eserini çeviren B. Topaloğlu bu çeviride gördüğü ve Arap dili…

Geleneğin, Kur’ân-ı Kerîm’den sonra İslâm literatürünün en önemli ve güvenilir kitabı kabûl ettiği hadis derlemesinin müellifi olan büyük hadis âlimidir. Dedesinin dedesi Berdizbeh adlı bir Mecûsî olan Buhârî, adından da anlaşılacağı gibi…

Târihî ve mitolojik unsurlarla bezenmiş Türk destan ve halk kahramanı. Orta Asya sâhasında gelişen ve mitolojik ögelerle karışmış bir destân olma keyfiyetine sâhip, ayrıca Türk milletinin esâtirî geçmişinin izlerini ve İslâm öncesi…

Dede Korkud, adına atfedilen hikâyelerin anlatıcısı kabûl edilen yarı efsânevî Türk bilgesidir. Anlatıcı desek de aslında bu hikâyeler üçüncü tekil şahsın ağzından aktarılmakta ve Dede Korkud hikâye sonunda kahramanları kutsayan bir rehber…

18. ve 19. Yüzyıl arası dönemde, “Birleşik Krallığın” öncülüğünü yaptığı “Sanayi Devrimi”, takip eden yüzyıllar içerisinde hızlı bir şekilde bütün Avrupa coğrafyası ve Kuzey Amerika’yı kapsayacak şekilde bir gelişim gösterdi. Bu dönemde…

Suriye, daha genel bir coğrafî tanımı ile “Ortadoğu” beşeriyetin varlığı ile beraber tarihî çağlardan itibaren önemli bir merkez olmuştur. Her şeyden önce mevzunun anlaşılabilmesi için “Ortadoğu” ifadesinin siyasi bir tanım ve kavram…

Amerika Birleşik Devletleri’nin 45. Başkanı Donald Trump özgün adı “Great Again: How to Fix Our Crippled America” olan kitabında fikri yapısını, politik tahayyül ve tasavvurlarını şu şekilde dile getirmektedir: “Ben Amerika’yı eski…

Medeniyet, Arapça “Medine” yani “Şehir” ile ilgili bir olgudur. Çünkü medeniyet demek üretmek ve sistemleştirme demektir. Medeniyet kurmak ve dinamik bir şekilde devamlılığını sağlamak yâni üretmek ancak yerleşik bir düzen ile mümkündür.  Bu…

Kültür, esas itibârı ile birçok farklı tanım ile açıklanılmaya çalışılan bir kavram olsa da, sosyologlar ve kültür bilimciler genellikle kültür kavramı için bir milleti oluşturan maddi ve manevi bütün değerler ile kültür…

Fütüvvetin kavramı ile fütüvvet felsefesinin muhtevasını çizen, fütüvvetin erkân ve adabları hakkında bilgi veren eserlere genel bir ifade ile “fütüvvet-name” denilmektedir. Daha çok risâle şeklinde kaleme alınan bu eserlere, Arapça’da “Kitabü’l-Fütüvve“, Farsça’da…

“Fobi” kelimesi lugat mânası itibarı ile: belirli durumlar karşısında insanın kapıldığı korku, baskı ve kaygılı bir psikolojiyi ifade etmektedir. Tarih boyunca insanlar, kendileri için doğal bir tehdit olarak gördükleri ve yarattıkları “Öteki”yi…

İnsanlık tarih felaket olarak addedebileceğimiz birçok doğal afetler, salgın hastalıkar ve büyük savaşlar gibi olaylar ile doludur. Meydana gelen bu olaylar, toplumların kaderini yazmış veya değiştirmiş, siyasi, sosyal ve ekonomik yaşamları etkilemiştir. …

Osmanlının cihan şumul bir devlet haline gelişi şüphesiz büyük bir devlet ve bürokrasi birkiminin sonucuydu. Bu sebepledir ki Osmanlı yönetimi başta saray olmak üzere bütün bürokrasisi ve kurumlarıyla beraber merkezden taşraya kadar…

Eğitim sosyal yaşamın önemli bir parçasını oluşturmaktadır. İnsan her an bir şeyler öğrenmekte ve öğrendiklerini kendi hayatında uygulamaktadır. İnsanoğlu ilk eğitimini önce ailesinden ve doğup büyüdüğü sosyal çevreden almaktadır. Daha sonra devletlerin…

Türk – İslam devletlerinin tarihî tecrübede elde ettikleri bütün medeniyet birikiminin doruk noktasına Osmanlılar ile ulaşılmıştır. Osmanlı Devleti, bilhassa Kur’an’dan ve Hz. Peygamber’in tecrübesinden beslenerek devam etmiş ve kendi dönemlerine gelinceye kadar…

İslam ve Türk Medeniyeti’nin -her ne kadar romantik bir söylem olarak düşünülse de- esasında gönül medeniyeti olduğu asla inkar edilemez. Nitekim Kur’an kelamı ile ifâde olunan yardımlaşmak, hayırda bulunmak, fakir ve fukarayı…

Su insanlığın en temel besin ve ihtiyaç maddelerinden birisidir. Beşeriyetin başta temel içecek maddesi olması dışında kişisel temizlik, hayvancılık ve zirai üretim için de temel madde olarak her zaman ihtiyaç duyulmuş ve…

Türk ve İslam medeniyeti için, seviye olarak muhteşem güzellikte bir mimariye ve sanata ulaşmış cami medeniyeti de denilebilir. İslam fetihleri ile birlikte Müslüman toplumların ulaştığı yeni toprak ve yaşam alanlarında öncelikli olarak…

Türk milleti ölüleriyle, ataları ile yaşayan bir millettir. Bizim için ecdadımız, saygıda kusur etmediğimiz büyüklerimiz ve ailemiz çok kutsaldır. Büyüklere hürmet geleneğimiz İslamiyet öncesi dönemlerden itibaren gelen bir değerimizdir. Bu gelenek yaşayarak…

İnsanoğlu, yeryüzünde yaşamın başladığı ilk dönemlerden itibaren merak duygusu ile dolu olarak yaşamıştır. Bu duygu insana var olan çevreyi ve canlıları tanıma imkânı sağlamış, insanoğlu öğrenmiş ve kendisine tecrübeler kazandırmıştır. Beraber yaşadığı…

Katip Çelebi Üniversitesi Tarih Bölümü başkanı ve Osmanlı tarihi profesörü tarihçi akademiysen Prof. Dr. Özer Küpeli vefat etti. Merhum hocamıza Allah’tan rahmet ve sevenlerine, ailesine ve öğrencilerine baş sağlığı diliyoruz. Prof. Dr.…

Kahve ve çay hayatımıza girdiği tarihlerden itibaren gündelik ve sosyal hayatımızın bir parçası oldu. Özellikle her sabah güne başlarken ilk önceliğimiz kahve veya çay tüketmek oluyor. Kahvenin bizim topraklarımızdaki macerası çaydan çok…

Osmanlı devletinin son iki yüzyıllık dönemi ekseriyetle kaybedilen toprakların ve savaşların tarihidir. Osmanlı toplumu bu süreç içerisinde sosyal, ekonomik ve siyasi birçok kayıp yaşamıştır. Yaşanan bu kayıpların oluşturduğu yaralar sarılabilecek gibi olmayıp…

Ramazan ayının teşrifi Müslüman toplum ve mümin gönüllerde tarih boyunca büyük bir heycan ve sevinç ile karşılanmıştır. Öyle ki oruç ibadetinin farz kılınması ile birlikte bu İbrahimi gelenek, başta Hz Peygamber ve…

Devlet ve toplumların sosyal ve ekonomik hayatları tıpkı insan karakteri gibi sürekliliği ve taşıyıcılığı olan bir unsurdur. Bilhassa Türk tarihi bir bütün olarak düşünüldüğünde bu ifâdenin ne kadar haklı olduğu açık bir…

İnsan başta olmak üzere canlı ve cansız her varlık yaşadığı dönemin gerçek birer tanığıdır. Özellikle de toplumların kendi benliklerinin ve manevi duyuşlarının birer örneğini teşkil eden her türlü maddi yapılar tarihin tanıkları…

Yeryüzü, insanlık tarihinin başlangıcından itibaren insanın varoluşunu tamamladığı ve devamlılığını sağladığı kadim şehirler ile doludur. İnsanoğlu kendi yaşam serüvenini inşa ettiği şehirler ve medeniyetler ile sağlamıştır. Şehir demek medeniyet demektir. Medeniyet kurmak…

İnsanlık tarihi boyunca birçok devlet ve toplum başta kendi varoluşları olmak üzere tarihe ad verecek birçok başarılara imza atmışlardır. Muhtelif topluluklar kendi milli vasıflarını tarihi tecrübede elde ettileri kazanımları ile sağlamışlardır. Tarih…